Τι είναι η διπολική διαταραχή;
Η διπολική διαταραχή είναι μια ψυχική πάθηση όπου παρατηρούνται έντονες εναλλαγές στη διάθεση, την ενέργεια και τα επίπεδα δραστηριότητας ενός ατόμου. Κάποιος που πάσχει από διπολική διαταραχή βιώνει περιόδους εξαιρετικά ανεβασμένης διάθεσης, γνωστές ως μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια, καθώς και περιόδους βαθιάς κατάθλιψης. Αυτές οι εναλλαγές μπορούν να είναι ακραίες και συχνά έχουν αρνητικό αντίκτυπο στη λειτουργικότητα του ατόμου στην καθημερινή του ζωή.
Ποια είναι τα στάδια της διπολικής διαταραχής;
Στη διπολική διαταραχή παρατηρείται η εναλλαγή μεταξύ διαφορετικών σταδίων ή φάσεων, που αντανακλούν τις αλλαγές στη διάθεση και τη συμπεριφορά ενός ατόμου. Τα κύρια στάδια της διπολικής διαταραχής είναι:
1. Μανιακό Στάδιο (Manic Episode)
Στο μανιακό στάδιο (Manic Episode) όλα είναι υπερβολικά και έντονα. Συγκεκριμένα, το άτομο παρουσιάζει μια έντονη και υπερβολικά ανεβασμένη διάθεση που συνήθως συνοδεύεται από υπερβολική ενέργεια και δραστηριότητα. Τα συμπτώματα στο μανιακό στάδιο περιλαμβάνουν:
- Αίσθηση ευφορίας, υπερβολικής αυτοπεποίθησης ή μεγαλομανίας.
- Ταχύτητα σκέψης και ομιλίας, συχνά με δυσκολία στο να συγκεντρωθεί το άτομο σε μία μόνο σκέψη.
- Μειωμένη ανάγκη για ύπνο χωρίς να νιώθει κόπωση.
- Εμπλοκή σε επικίνδυνες ή παράτολμες δραστηριότητες, όπως υπερβολικές δαπάνες, επικίνδυνη οδήγηση ή επικίνδυνη σεξουαλική συμπεριφορά.
- Ευερεθιστότητα ή ακόμα και επιθετικότητα όταν κάποιος προσπαθεί να περιορίσει τη συμπεριφορά του.
Η μανία μπορεί να διαρκέσει από λίγες μέρες έως εβδομάδες. Ωστόσο, συνήθως είναι τόσο έντονη που μπορεί να απαιτεί νοσηλεία.
2. Υπομανιακό Στάδιο (Hypomanic Episode)
Το υπομανιακό στάδιο (Hypomanic Episode) είναι αρκετά παρόμοιο με τη μανία αλλά αυτό που το κάνει να διαφέρει είναι η ηπιότερη ένταση που παρατηρείται. Παρόμοια με το μανιακό στάδιο οι αλλαγές στη διάθεση και την ενέργεια είναι εμφανείς. Ωστόσο, δεν είναι τόσο σοβαρές ώστε να προκαλέσουν σοβαρή δυσλειτουργία ή να απαιτήσουν νοσηλεία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Το άτομο μπορεί να εμφανίζει αυξημένη ενέργεια και δραστηριότητα.
- Η διάθεσή του μπορεί να είναι ευχάριστη ή ευερέθιστη.
- Μπορεί να παρουσιάζει αυξημένη κοινωνικότητα και ομιλητικότητα.
- Συχνά παρατηρείται μειωμένη ανάγκη για ύπνο.
Το υπομανιακό στάδιο μπορεί να διαρκέσει για αρκετές ημέρες. Καθώς μπορεί να διαρκέσει για αρκετές ημέρες δεν αναγνωρίζεται εύκολα, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να θεωρηθούν θετικά ή φυσιολογικά από το άτομο και το περιβάλλον του. Ενδεχομένως να τα βασίζει σε κάτι ευχάριστο που μπορεί να συμβαίνει στη ζωή του τη δεδομένη χρονική στιγμή.
3. Καταθλιπτικό Στάδιο (Depressive Episode)
Στο καταθλιπτικό στάδιο της διπολικής διαταραχής παρατηρούνται έντονα αισθήματα θλίψης και απελπισίας. Πιο συγκεκριμένα, τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:
- Το άτομο μπορεί να βιώνει έντονη θλίψη ή αίσθημα απελπισίας.
- Ενδέχεται να χάσει το ενδιαφέρον ή την ευχαρίστηση σε καθημερινές δραστηριότητες.
- Μπορεί να εμφανίσει κόπωση ή σημαντική απώλεια ενέργειας.
- Παρατηρούνται αλλαγές στην όρεξη και στο βάρος, είτε με αύξηση είτε με μείωση.
- Ενδέχεται να παρουσιαστούν διαταραχές ύπνου, όπως υπερυπνία ή αϋπνία.
- Το άτομο μπορεί να αισθάνεται ενοχή ή να έχει αίσθημα αναξιότητας.
- Μπορεί να αντιμετωπίζει δυσκολία στη συγκέντρωση και στη λήψη αποφάσεων.
- Μπορεί να εμφανιστούν σκέψεις θανάτου ή ακόμα και αυτοκτονίας.
Τα συγκεκριμένα επεισόδια μπορεί να διαρκέσουν από εβδομάδες έως και μήνες. Έτσι, είναι συχνά πιο παρατεταμένα από τα μανιακά ή υπομανιακά επεισόδια.
4. Μικτά Επεισόδια (Mixed Episodes)
Τα μικτά επεισόδια είναι περίοδοι κατά τις οποίες το άτομο που πάσχει από διπολική διαταραχή βιώνει συμπτώματα μανίας ή υπομανίας και κατάθλιψης ταυτόχρονα ή με ταχεία εναλλαγή. Για παράδειγμα, μπορεί να αισθάνεται έντονη ενέργεια και ευερεθιστότητα, ενώ ταυτόχρονα έχει αρνητικές σκέψεις ή αισθήματα απελπισίας. Τα συγκεκριμένα επεισόδια είναι ιδιαίτερα επικίνδυνα, καθώς αυξάνουν τον κίνδυνο αυτοκτονικών σκέψεων και ακραίων συμπεριφορών.
5. Στάδιο Ευθυμίας ή Ανάκαμψης (Euthymic or Remission Phase)
Μεταξύ των επεισοδίων, το άτομο είναι πολύ πιθανό να επιστρέψει σε μια πιο σταθερή και ισορροπημένη διάθεση, γνωστή ως ευθυμία. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, το άτομο δεν παρουσιάζει σημαντικά συμπτώματα μανίας, υπομανίας ή κατάθλιψης και μπορεί να λειτουργεί φυσιολογικά στην καθημερινή του ζωή χωρίς να επηρεάζεται από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν παραπάνω.
Αυτά τα στάδια μπορεί να διαρκέσουν για αρκετά μεγάλα χρονικά διαστήματα. Επιπλέον η συχνότητα ή η διάρκεια των επεισοδίων διαφέρει σημαντικά μεταξύ των ατόμων με διπολική διαταραχή.
Ποια είναι τα είδη της διπολικής διαταραχής;
Η διπολική διαταραχή διακρίνεται σε διάφορους τύπους, οι οποίοι διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα και τη διάρκεια των επεισοδίων που βιώνει το άτομο. Οι κύριοι τύποι διπολικής διαταραχής είναι οι εξής:
1. Διπολική Διαταραχή Τύπου Ι (Bipolar I Disorder)
Ο τύπος διπολικής διαταραχής τύπου I (Bipolar Disorder) χαρακτηρίζεται από τουλάχιστον ένα πλήρες μανιακό επεισόδιο, το οποίο μπορεί να συνοδεύεται ή να προηγείται από επεισόδια κατάθλιψης. Το επεισόδιο συνήθως είναι τόσο σοβαρό που μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία ή ακόμα και να προκαλέσει σημαντικά προβλήματα στην κοινωνική, επαγγελματική ή προσωπική ζωή του ατόμου.
Μανιακό επεισόδιο: Το άτομο παρουσιάζει συμπτώματα όπως υπερβολική ενέργεια, αυξημένη δραστηριότητα, ευφορία, υπερβολική αυτοπεποίθηση και μειωμένη ανάγκη για ύπνο. Μπορεί να συνοδεύεται από ψυχωσικά συμπτώματα, όπως ψευδαισθήσεις, παραλήρημα και ανοργάνωτη συμπεριφορά.
2. Διπολική Διαταραχή Τύπου ΙΙ (Bipolar II Disorder)
Στη διπολική διαταραχή τύπου ΙΙ (Bipolar ΙΙ Disorder), το άτομο βιώνει τουλάχιστον ένα επεισόδιο υπομανίας και ένα ή περισσότερα επεισόδια μείζονος κατάθλιψης. Αντίθετα, με τον τύπο Ι, εδώ δεν εμφανίζεται πλήρης μανία, αλλά η υπομανία, που στην ουσία είναι μια ηπιότερη μορφή της. Η υπομανία είναι λιγότερο έντονη και συνήθως δεν προκαλεί τόσο σοβαρά προβλήματα όσο γίνεται κατά τη μανία, όμως τα καταθλιπτικά επεισόδια μπορεί να είναι εξίσου σοβαρά και έντονα.
Υπομανιακό επεισόδιο: Το άτομο θα παρατηρήσει παρόμοια συμπτώματα με τη μανία, αλλά σε ηπιότερη μορφή, και συνήθως δε θα επηρεάσει τόσο αρνητικά την καθημερινότητα του.
3. Κυκλοθυμική Διαταραχή (Cyclothymic Disorder)
Η κυκλοθυμική διαταραχή (Cyclothymic Disorder) χαρακτηρίζεται από διακυμάνσεις της διάθεσης που συμβαίνουν χρόνια με ήπια επεισόδια υπομανίας και συμπτώματα ήπιας κατάθλιψης. Το χρονικό διάστημα που συνήθως παρατηρούνται αυτές οι διακυμάνσεις είναι τουλάχιστον δύο χρόνια για ενήλικες και ένα έτος για παιδιά και εφήβους. Μπορεί τα συμπτώματα είναι λιγότερο σοβαρά από εκείνα της πλήρους διπολικής διαταραχής όμως οι αλλαγές στη διάθεση είναι αρκετά έντονες.
4. Άλλες Διπολικές και Σχετικές Διαταραχές
Σε αυτή την κατηγορία περιλαμβάνονται περιπτώσεις διπολικής διαταραχής που δεν πληρούν πλήρως τα κριτήρια για τους παραπάνω τύπους, αλλά εξακολουθούν να παρουσιάζουν σημαντικές εναλλαγές στη διάθεση.
Κάθε τύπος διπολικής διαταραχής απαιτεί διαφορετική προσέγγιση στη διάγνωση και θεραπεία και είναι σημαντικό να αναγνωριστούν τα συγκεκριμένα μοτίβα της διαταραχής για τη σωστή αντιμετώπιση.
Ποιες είναι οι αιτίες της διπολικής διαταραχής;
Οι αιτίες της διπολικής διαταραχής είναι ποικίλες και αποτελεί το αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης διαφόρων παραγόντων. Οι κύριες αιτίες και παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση της διπολικής διαταραχής περιλαμβάνουν:
1. Γενετική Προδιάθεση
Η διπολική διαταραχή έχει ισχυρή γενετική βάση, καθώς τα άτομα που έχουν συγγενείς πρώτου βαθμού (όπως γονείς ή αδέλφια) με τη διαταραχή έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να την αναπτύξουν, με άλλα λόγια είναι κληρονομική. Έρευνες έχουν δείξει ότι η γενετική προδιάθεση παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση της διπολικής διαταραχής χωρίς να σημαίνει ότι είναι η μόνη αιτία που τη δημιουργεί.
2. Βιολογικοί Παράγοντες
Οι βιολογικές ανωμαλίες στον εγκέφαλο, ιδιαίτερα όσον αφορά τη χημεία του εγκεφάλου, παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της διπολικής διαταραχής. Ορισμένες ουσίες στον εγκέφαλο, όπως οι νευροδιαβιβαστές για παράδειγμα η σεροτονίνη, η ντοπαμίνη, η νορεπινεφρίνη, φαίνεται να είναι εκτός ισορροπίας. Επηρεάζοντας έτσι τη διάθεση και τη συναισθηματική ρύθμιση ενός ατόμου.
3. Περιβαλλοντικοί Παράγοντες
Οι περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως το έντονο στρες, τα τραυματικά γεγονότα, και οι μεγάλες αλλαγές στη ζωή μπορούν να ενεργοποιήσουν την έναρξη ενός επεισοδίου διπολικής διαταραχής. Για παράδειγμα, η απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, τα οικονομικά προβλήματα ή οι αλλαγές στις σχέσεις μπορεί να λειτουργήσουν ως πυροδότες για την εμφάνιση της διπολικής διαταραχής.
4. Εγκέφαλος και Νευροχημικές Αλλαγές
Έρευνες υποδεικνύουν ότι η δομή και η λειτουργία του εγκεφάλου διαφέρει στα άτομα με διπολική διαταραχή. Πιο συγκεκριμένα, οι διαφορές μπορεί να αφορούν περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη ρύθμιση της διάθεσης, της σκέψης και της συμπεριφοράς.
5. Ορμονικοί Παράγοντες
Οι ορμονικές αλλαγές, ιδιαίτερα αυτές που σχετίζονται με την ενδοκρινική λειτουργία, μπορούν επίσης να επηρεάσουν την εμφάνιση της διπολικής διαταραχής. Για παράδειγμα, οι διαταραχές του θυρεοειδούς μπορεί να συνδέονται με επεισόδια μανίας ή κατάθλιψης.
6. Κατάχρηση Ουσιών
Η χρήση ή κατάχρηση ουσιών όπως το αλκοόλ και τα ναρκωτικά μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής ή να συμβάλει στην εμφάνιση ενός επεισοδίου. Ορισμένα άτομα επιλέγουν την κατάχρηση ουσιών ώστε να διαχειριστούν τα συμπτώματα της διαταραχής, αλλά αυτό συνήθως οδηγεί σε επιδείνωση της κατάστασης.
7. Παιδικά Τραύματα & Στρες
Τα τραυματικά γεγονότα κατά την παιδική ηλικία, όπως η κακοποίηση, η παραμέληση ή η απώλεια γονέα και άλλα παρόμοια περιστατικά είναι παράγοντες με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ψυχικών διαταραχών, συμπεριλαμβανομένης της διπολικής διαταραχής.
Ποια είναι τα συμπτώματα της διπολικής διαταραχής;
Αυτό που κυριαρχεί σε ένα άτομο με διπολική διαταραχή είναι οι ακραίες αλλαγές στη διάθεση, οι οποίες κυμαίνονται μεταξύ περιόδων μανίας ή υπομανίας και περιόδων κατάθλιψης. Τα συμπτώματα διαφέρουν ανάλογα με τη φάση που βρίσκεται το άτομο. Παρακάτω παρουσιάζονται τα κυριά συμπτώματα της διπολικής διαταραχής:
Μανιακή φάση:
- Υπερβολική ευφορία ή ευερεθιστότητα: Το άτομο μπορεί να αισθάνεται υπερβολικά ευτυχισμένο, ενθουσιώδες ή να ενοχλείται εύκολα.
- Αυξημένη ενέργεια και δραστηριότητα: Το άτομο μπορεί να έχει ανεξήγητα υψηλά επίπεδα ενέργειας και να είναι ιδιαίτερα δραστήριο, συχνά εναλλάσσοντας δραστηριότητες χωρίς να τις ολοκληρώνει.
- Μειωμένη ανάγκη για ύπνο: Μπορεί να κοιμάται πολύ λιγότερο από το φυσιολογικό και να μην αισθάνεται κούραση.
- Μεγαλόπνοες ιδέες: Το άτομο μπορεί να έχει υπερβολική αυτοπεποίθηση ή να πιστεύει ότι έχει ειδικές ικανότητες ή δυνάμεις.
- Ανεξέλεγκτη ομιλία: Η ομιλία μπορεί να είναι ταχεία και το άτομο μπορεί να εναλλάσσει γρήγορα τα θέματα συζήτησης.
- Ανεξέλεγκτες ή Επικίνδυνες αποφάσεις: Το άτομο μπορεί να παίρνει αποφάσεις ή να κάνει πράγματα που είναι επικίνδυνα ή απερίσκεπτα, όπως να ξοδεύει υπερβολικά χρήματα ή να συμμετέχει σε ριψοκίνδυνες δραστηριότητες.
Καταθλιπτική φάση:
- Επίμονη θλίψη ή απελπισία: Το άτομο μπορεί να αισθάνεται βαθιά θλίψη, απελπισία ή ακόμα και τίποτα.
- Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες: Μπορεί να χάσει το ενδιαφέρον του για δραστηριότητες που κάποτε του προκαλούσαν χαρά.
- Αλλαγές στην όρεξη και το βάρος: Μπορεί να παρατηρηθεί είτε απώλεια είτε αύξηση βάρους λόγω αλλαγών στην όρεξη.
- Προβλήματα ύπνου: Μπορεί να δυσκολεύεται να κοιμηθεί (αυπνία) ή να κοιμάται υπερβολικά (υπερυπνία).
- Χαμηλή ενέργεια: Αισθάνεται εξάντληση ή έλλειψη ενέργειας για καθημερινές δραστηριότητες.
- Αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής: Μπορεί να αισθάνεται ανεπαρκές, αναξιοπρεπές ή να κατηγορεί τον εαυτό του χωρίς λόγο.
- Δυσκολία στη συγκέντρωση: Μπορεί να δυσκολεύεται να συγκεντρωθεί, να πάρει αποφάσεις ή να θυμηθεί πράγματα.
- Σκέψεις αυτοκτονίας: Σε σοβαρές περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να σκέφτεται τον αυτοτραυματισμό ή την αυτοκτονία.
Πώς γίνεται η διάγνωση της διπολικής διαταραχής;
Η διάγνωση της διπολικής διαταραχής θα πρέπει να γίνει από ειδικευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας, όπως ψυχίατρο. Είναι μια σύνθετη διαδικασία που περιλαμβάνει μια σειρά από βήματα και αξιολογήσεις. Ακολουθούν τα κύρια στάδια της διαδικασίας:
1. Κλινική Συνέντευξη
Αρχικά γίνεται λήψη ιστορικού του ατόμου. Ο ειδικός ρωτάει λεπτομερώς για τα συμπτώματα του ατόμου, τη διάρκειά τους, τη συχνότητα και την ένταση. Εξετάζεται επίσης το προσωπικό και οικογενειακό ιστορικό ψυχικών ασθενειών, καθώς η διπολική διαταραχή μπορεί να έχει γενετική βάση. Στη συνέχεια, ο ψυχίατρος αξιολογεί την τρέχουσα ψυχική κατάσταση του ατόμου, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στη διάθεση, της ενέργειας και της σκέψης.
2. Διαγνωστικά Κριτήρια (ICD 10 ή DSM-5)
Οι ειδικοί χρησιμοποιούν τη Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση Νοσημάτων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD 10) που αποτελεί μία κωδικοποίηση των νοσημάτων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ή το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5) της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας για να καθορίσουν εάν το άτομο πληροί τα κριτήρια που έχουν αναφερθεί και παραπάνω για τη διπολική διαταραχή.
3. Αποκλεισμός Άλλων Αιτιών
Ενδέχεται να γίνουν αιματολογικές εξετάσεις ή άλλες ιατρικές εξετάσεις για να αποκλειστούν άλλες ιατρικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν τα συμπτώματα, όπως διαταραχές του θυρεοειδούς ή άλλες νευρολογικές παθήσεις. Στη συνέχεια, ελέγχεται αν τα συμπτώματα είναι αποτέλεσμα άλλων ψυχιατρικών διαταραχών, όπως σχιζοφρένεια ή κατάθλιψη χωρίς διπολική διαταραχή.
4. Χρήση Ψυχομετρικών Εργαλείων
Ορισμένοι επαγγελματίες χρησιμοποιούν ψυχομετρικά τεστ και ερωτηματολόγια για να συλλέξουν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη διάθεση, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές του ατόμου. Παραδείγματα τέτοιων εργαλείων περιλαμβάνουν το Mood Disorder Questionnaire (MDQ) ή το Bipolar Spectrum Diagnostic Scale (BSDS).
5. Παρακολούθηση και Αξιολόγηση
Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διάγνωση μπορεί να απαιτεί παρακολούθηση του ατόμου για μια χρονική περίοδο για να καταγραφούν τα συμπτώματα και να επιβεβαιωθεί η διάγνωση. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει επαναλαμβανόμενες επισκέψεις στον ψυχίατρο.
Η διάγνωση της διπολικής διαταραχής είναι μια λεπτή διαδικασία, καθώς τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με άλλες ψυχικές διαταραχές. Η ακρίβεια της διάγνωσης είναι κρίσιμη για την αποτελεσματική θεραπεία και διαχείριση της κατάστασης που μόνο ένας ψυχίατρος ή ψυχολόγος μπορεί να κάνει.
Πώς αντιμετωπίζεται η διπολική διαταραχή;
Η αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής είναι συνήθως μακροχρόνια και περιλαμβάνει συνδυασμό φαρμακευτικής αγωγής, ψυχοθεραπείας και αλλαγών στον τρόπο ζωής του ατόμου. Στόχος της θεραπείας από τον ψυχίατρο είναι η σταθεροποίηση της διάθεσης, η πρόληψη των υποτροπών και η βελτίωση της ποιότητας ζωής του ατόμου.
1. Φαρμακευτική Αγωγή
Για να γίνει σταθεροποίηση της διάθεσης χρειάζονται φάρμακα. Φάρμακα για τη σταθεροποίηση της διάθεσης και την πρόληψη τόσο των μανιακών όσο και των καταθλιπτικών επεισοδίων είναι συχνά τα πρώτα που συνταγογραφούνται. Ωστόσο, σε περιπτώσεις σοβαρής μανίας ή όταν τα σταθεροποιητικά διάθεσης δεν είναι αρκετά, μπορεί να χρησιμοποιηθούν αντιψυχωσικά. Τέλοςμπορούν να χρησιμοποιηθούν αντικαταθλιπτικά και αγχολυτικά για την αντιμετώπιση των καταθλιπτικών επεισοδίων, αλλά συχνά συνδυάζονται με σταθεροποιητές διάθεσης για να αποφευχθεί η πρόκληση μανίας.
2. Ψυχοθεραπεία
Στην ψυχοθεραπεία, ο θεραπευόμενος συναντάται με τον θεραπευτή του σε ένα ασφαλές και εμπιστευτικό περιβάλλον, όπου έχει την ευκαιρία να εξερευνήσει τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές του. Μέσα από αυτές τις συζητήσεις, ο θεραπευτής βοηθά τον θεραπευόμενο να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του, να αναγνωρίσει πρότυπα που μπορεί να προκαλούν προβλήματα και να αναπτύξει νέες στρατηγικές για την αντιμετώπιση της διπολικής διαταραχής. Η διαδικασία αυτή μπορεί να περιλαμβάνει τη διερεύνηση του παρελθόντος, αλλά εστιάζει κυρίως στο παρόν.
3. Αλλαγές στον Τρόπο Ζωής
Αν το άτομο κάνει κάποιες σημαντικές αλλαγές στον τρόπο ζωής του σίγουρα θα το βοηθήσει πολύ στη σταθεροποίηση της διπολικής διαταραχής.Η διατήρηση ενός σταθερού προγράμματος ύπνου βοηθά στη σταθεροποίηση της διάθεσης. Επιπλέον η ισορροπημένη διατροφή και η τακτική άσκηση μπορεί να βοηθήσουν στη βελτίωση της διάθεσης και της γενικής υγείας.
Θα πρέπει να γίνεται αποφυγή αλκοόλ και ουσιών. Οι ουσίες αυτές μπορούν να επηρεάσουν την αποτελεσματικότητα της θεραπείας και να προκαλέσουν επεισόδια. Τέλος, το άτομο θα πρέπει να μάθει να διαχειρίζεται το άγχος του. Η εξάσκηση τεχνικών χαλάρωσης, όπως η γιόγκα ή ο διαλογισμός, μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του άγχους.
4. Συνεχής Παρακολούθηση και Υποστήριξη
Η διπολική διαταραχή είναι μια χρόνια κατάσταση και η συνεχής παρακολούθηση από έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας όπως ο ψυχίατρος, είναι σημαντική για την προσαρμογή της θεραπείας καθώς και για την αντιμετώπιση των όποιων παρενεργειών, επιπλοκών ή υποτροπών.
Η θεραπεία της διπολικής διαταραχής είναι εξατομικευμένη και μπορεί να χρειαστεί χρόνος για να βρεθεί ο κατάλληλος συνδυασμός θεραπειών που να λειτουργεί καλύτερα για το κάθε άτομο αφού η σοβαρότητα της κατάστασης διαφέρει σημαντικά. Η στενή συνεργασία με τον γιατρό και η ενεργή συμμετοχή στη θεραπεία είναι καίρια για την επιτυχή διαχείριση της διαταραχής.
Πόσο χρονικό διάστημα χρειάζεται κάποιος για να αντιμετωπίσει πλήρως τη διπολική διαταραχή;
Πολλοί άνθρωποι με διπολική διαταραχή επιτυγχάνουν αυτό που ονομάζεται πλήρης ανάρρωση, όπου τα συμπτώματα είναι υπό έλεγχο και οι υποτροπές σπάνιες. Η διαχείριση της διπολικής διαταραχής απαιτεί επαγρύπνηση από το άτομο και τους οικείους του. Περιλαμβάνει τη χρήση φαρμάκων, τη ψυχοθεραπεία, την παρακολούθηση των συμπτωμάτων και την προσαρμογή του τρόπου ζωής για τη μείωση του στρες και την αποφυγή των εναυσμάτων που μπορεί να προκαλέσουν υποτροπή.
Η αρχική σταθεροποίηση των συμπτωμάτων μπορεί να διαρκέσει μερικές εβδομάδες έως μερικούς μήνες, ανάλογα με τη σοβαρότητα των επεισοδίων μανίας ή κατάθλιψης και την ανταπόκριση του ατόμου στη φαρμακευτική αγωγή που του έχει δώσει ο ψυχίατρος του. Με τη σωστή θεραπεία ωστόσο, τα άτομα μπορούν να διαχειριστούν αποτελεσματικά την κατάστασή τους και να ζήσουν μια πλήρη και λειτουργική ζωή.
Ποιοι άνθρωποι πάσχουν από διπολική διαταραχή;
Η διπολική διαταραχή μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε ασχέτως φύλου ή ηλικίας. Συνήθως παρατηρείται σε νεαρή ηλικία με την πρώτη εμφάνιση συμπτωμάτων να είναι συχνά στην εφηβεία ή στις αρχές της ενήλικης ζωής (περίπου μεταξύ 15 και 30 ετών) χωρίς να σημαίνει ότι δεν μπορεί να εμφανιστεί και σε μικρότερη ή μεγαλύτερη ηλικία. Ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει πως οι γυναίκες είναι πιθανότερο να εμφανίσουν ταχύτερη εναλλαγή επεισοδίων (ταχυκυκλικότητα) και πιο έντονα καταθλιπτικά επεισόδια, ενώ οι άνδρες τείνουν να έχουν πιο σοβαρά μανιακά επεισόδια.
Συμπερασματικά
Η διπολική διαταραχή αποτελεί μια από τις πιο πολυσύνθετες ψυχικές διαταραχές, επηρεάζοντας βαθιά τόσο την καθημερινή ζωή του ατόμου που πάσχει όσο και των ανθρώπων γύρω του. Αυτό που κυριαρχεί είναι οι έντονες εναλλαγές της διάθεσης από τη μανία στην κατάθλιψη, η διπολική διαταραχή μπορεί να φέρει προκλήσεις. Ωστόσο η διαχείρισή της απαιτεί επαγγελματική υποστήριξη και καθοδήγηση. Η επίσκεψη σε έναν ψυχίατρο είναι απαραίτητη για τη σωστή διάγνωση και την ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού σχεδίου θεραπείας. Με τη σωστή φροντίδα, οι πάσχοντες μπορούν να ζήσουν μια πλήρη και ισορροπημένη ζωή, χωρίς άγχος.
